Yumuşak, mavi-beyaz metalik bir elementtir. Çinko, kurşun, bakır gibi metallerin üretimi esnasında yan ürün olarak, pillerde, kaplamalarda, seramiklerde, plastiklerde, fotoğrafçılıkta, insektisitlerde ve çeşitli alaşımlarda kullanılır.
Madencilik, endüstriyel işlemler dışında katı atık sızıntı sularından kaynaklı olarak da su kaynaklarına karışabilmekte, galvanize borular sebebiyle de içme suyunda görülebilmektedir.
Kirletilmemiş doğal su kaynaklarında genellikle 1 µg/L’nin altında bulunur (WHO, 2011, s. 327). Yeraltı sularında, yerüstü sularına nazaran daha yüksek konsantrasyonlar görülür. Dünya çapında 110 istasyonda yapılan ölçümlerde, en yüksek değer 100 µg/L olarak Peru’da görülmüştür (WHO, 2011d, s. 2).
Sağlık Üzerine Etkileri
Kadmiyum ağırlıklı olarak böbreklerde birikim yapar ve insanda 10-35 yıl arası uzun bir biyolojik yarılanma ömrüne sahiptir. Uzun süre düşük seviyede alınan kadmiyum bu birikim sebebiyle böbreklerde, akciğerde, karaciğer ve sinir sisteminde hasara, kemiklerde hassasiyete ve kolay kırılmaya, bazen de farklı tiplerdeki kanserlere neden olabilir.
İçme suyu ile alınan çok yüksek seviyedeki kadmiyum, mideyi tahriş eder, kusma ve ishale bazen de ölüme dahi yol açabilmektedir (ATSDR, 2012, s. 5). Kadmiyumun ağızdan alınması halinde kanserojenik ya da genotoksik etkisinin olduğuna dair yeterli kanıt söz konusu değildir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nun insan sağlığı açısından yaptığı değerlendirmeler neticesinde 0,003 mg/L kılavuz değer olarak belirlenmiştir. Ancak USEPA limit değer olarak 0,005 mg/L’yi kabul etmiştir.
Arıtma Yöntemleri
USEPA tarafından kabul edilen en uygun arıtma yöntemleri; koagülasyon/filtrasyon, kireçle yumuşatma, ters ozmos, iyon değişimidir. Bu yöntemlere ilave olarak nanofiltrasyon ve elektrodiyaliz yöntemi de kadmiyum gidermede kullanılabilecek yöntemler olarak sayılabilir. Bu yöntemler kullanılarak 0,002 mg/L kadmiyum seviyesi sağlanabilmektedir (WHO, 2011, s. 495).
Kireçle yumuşatma ile % 98 (pH 8,5-11,3) ve demir III klorür ile koagülasyonda % 90 giderim (pH >8) sağlanabilmektedir (National Health and Medical Research Council [NHMRC], 2014, s. 458).
