Sert, kırılgan, demir ve nikele benzeyen metal kimyasal bir elementtir. Metal elektrokaplamasında ve cam, porselen, emayenin alaşımı olarak kullanılmaktadır.
Antropojenik kaynaklar olarak; fosil yakıtların yanması, atıksu çamuru, fosfat gübreleri, madencilik ve kobalt bileşiklerini işleyen endüstriler sayılabilir.
Yerüstü ve yeraltı sularında kobalt konsantrasyonları düşük olup; bozulmamış alanlarda 1 µg/L’ın altında, yerleşim alanlarında ise 1-10 µg/L arasında bulunabilmektedir (WHO, 2006, s. 4). Tarım ve maden alanlarında ise 100-200 mg/L’ye kadar yükselebilir.
Kobalt içme suyunda nadir olarak tespit edilmektedir. İçme suyundaki kobalt konsantrasyonları genellikle 0,1-5 µg/L arasında değişmektedir (WHO, 2006, s.11).
Kobalt Sağlık İçin Etkileri
Kobalt insan sağlığı için gerekli bir element olup, insan yaşamı için elzem olan vitamin B12’nin de bir bileşenidir. İnsan sağlığına olumsuz etkisi ise 1 mg/kg miktarın üzerinde başlamaktadır. Yüksek kobalt seviyelerinde sindirim sisteminde (bulantı, kusma ve ishal) rahatsızlıklar ile karaciğer hasarı gibi olumsuz etkiler görülebilmektedir (ATSDR, 2004).
Volfram karbürlü kobalt metali “yüksek ihtimalle kanserojenik (grup 2A)”, volfram karbürsüz kobalt ve kobalt sülfat ile diğer çözünebilir kobalt (II) tuzları ise “muhtemel kanserojenik (grup 2B)” sınıfındadır.
Ancak içme suyundan vücuda alınabilecek miktarları ihmal edilebilecek seviyede olduğundan, insan sağlığına ilişkin bir standart belirlenmemiştir.
Kobalt Arıtma Yöntemleri
İyon değişimi (%99), adsorpsiyon (%98), granüler aktif karbon (% 99) kobalt giderimin de kullanılabilecek yöntemlerdir.
Bu yöntemlerin yanı sıra sülfonlu polimer ile birlik de ultrafiltrasyon kullanıldığında %98 verimle giderim mümkün olabilmektedir.
