Pyriproxyfen, sivrisinekler dahil olmak üzere halk sağlığı için zararlı böceklere karşı insektisidal aktiviteye sahip olan geniş spektrumlu bir böcek büyüme düzenleyicidir. WHO, özellikle dang humması kontrolünde olmak üzere, konteynerlerdeki içme suyunda sivrisinek larvicidi olarak kullanımı için pyriproxyfen’i değerlendirmiştir. WHOPES kapsamında konteynerlerdeki içme suyundaki pyriproxyfen’in önerilen dozu 0,01 mg/l’yi geçmemelidir.
| Kılavuz değer oluşturulmamasının nedeni | İçme suyunda vektör kontrolü için kullanılan pestisitlere yönelik kılavuz değerlerin belirlenmesi uygun görülmemektedir. |
| Değerlendirme tarihi | 2007 |
| Başlıca referanslar | FAO/WHO (2000) Gıdalarda pestisit kalıntıları – 1999 değerlendirmeleri DSÖ (2008) İçme suyunda piriproksifen |
JMPR, pyriproxyfen’i değerlendirerek genotoksik olmadığı ve insanlar için karsinojenik risk oluşturmadığı sonucuna vardı. Genç hayvanlar yetişkinlerden önemli ölçüde daha hassas görünmüyor.
JMPR, iki 1 yıllık toksisite çalışmasında erkek köpeklerde artan relatif karaciğer ağırlığı ve artan toplam plazma kolesterol konsantrasyonuna dayanarak 10 mg/kg vücut ağırlığı/günlük dozda toplam NOAEL’e dayanarak, 100 güvenlik faktörü kullanılarak, 0-0,1 mg/kg vücut ağırlığı ADI belirledi.
Pyriproxyfen’in içme suyunda vektör kontrolü için kullanılması için resmi bir kılavuz değer belirlemek uygun görülmemektedir. Önerilen maksimum 0,01 mg/l içme suyu dozu, günde 2 litre su içen 60 kg’lık bir yetişkin için ADI’nın üst sınırının %1’inden azına eşdeğer olacaktır. 1 litre su içen 10 kg’lık bir çocuk için maruz kalma, ADI’nın üst sınırında 1 mg maruz kalmaya kıyasla 0,01 mg olacaktır. Günde 0,75 litre içen 5 kg’lık biberonla beslenen bir bebek için maruz kalma, ADI’nın üst sınırında 0,5 mg maruz kalmaya kıyasla 0,0075 mg olacaktır. Pyriproxyfen’in düşük çözünürlüğü ve yüksek log oktanol-su paylaşım katsayısı, maksimum önerilen uygulanan dozda çözelti halinde kalmasının pek olası olmadığını ve gerçek maruz kalma seviyelerinin muhtemelen hesaplananlardan bile daha düşük olacağını göstermektedir.
Kısaltmalar:
- ADI acceptable daily intake – ADI (Kabul edilebilir günlük alım miktarı)
- FAO Food and Agriculture Organization of the United Nations – FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü)
- JMPR Joint FAO/WHO Meeting on Pesticide Residues – JMPR (Pestisit Kalıntılarına İlişkin JMPR Ortak FAO/WHO Toplantısı)
- NOEL no-observed-effect level – NOAEL (Nötr Gözlenen Olumsuz Etki Seviyesi)
- WHOPES World Health Organization Pesticide Evaluation Scheme – WHOPES (Dünya Sağlık Örgütü Pestisit Değerlendirme Planı)
- WHO World Health Organization – DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü)
Pyriproxyfen (Sivrisinek larvicidi olarak kullanılan geniş spektrumlu böcek büyüme düzenleyici)
