Rus topraklarının 3′ te 2′ sini kaplayan permafrost toprak biçimi, en az iki ardışık yıl veya daha uzun bir süre donmuş halde kalan buz tabakasının üzerindeki topraklardır. Bu toprak biçimi genellikle ortalama yıllık sıcaklığın eksi derecelerde olduğu soğuk iklimlerde olur. Bu tür iklimlere Kuzey ve Güney kutupları çevresinde rastlamak mümkündür.
Toprakların bazıları sıcak havalara maruz kalma durumunda kısa bir süre için erir. Bu erime ve çözünme ise toprağın üst tabakası ile sınırlıdır. Permafrost tabakası olan yer yüzeyin birkaç santim altında donmuş halde kalır. Bu tarz coğrafyalarda, toprağın üst kısmı yani aktif tabaka olarak bilinen toprak tabakası, sıcak aylarda bitkilerin yetişmesini sağlayacak kadar ısınabilir. Donuk bölge ise aktif tabakanın hemen altında yer alır.
Bu toprağın özelliği suyu toprak yüzeyine yakın tutmasıdır. Bu durum da onu çok sulu yapar. Permafrost tabakası toprakta çok miktarda su tuttuğunda pingo toprak formları meydana gelir. Su donarsa, doymuş toprağı genişleterek geniş bir tümseğe veya pingoya doğru iter.
Toprak akması da çözünme denilen süreç ile çözülmüş toprakların donmuş tabaka üzerinde eğim oluşturup aşağı doğru kaymasıyla ortaya çıkan yeni bir toprak oluşumu olarak açıklanabilir. Yani aslında toprak akması tamamiyle permafrost ile ilgili bir durumdur.
Permafrost çözülmesi ne gibi etkiler yaratır?
- Sera gazı depolarının kaybı
- Bozulan altyapı
- Değişen manzaralar
Kuzey ülkelerinde rastlanan bir durum olarak yollar, şehirler altyapı sıkıntıları yaşıyor ve birçok insanın hayatı tehlikeye giriyor. Bu talihsiz durumdan etkilenen ülkelerin başında Rusya, Kanada ve Danimarka geliyor.
Karbon ayak izini azaltırsak, enerji tasarruflu ürünlere yatırım yaparsak ve iklim dostu oluşumları desteklersek dünyanın dengesini koruyabiliriz. Yeşil kalma dileğiyle!
İleri okuma için;
